»
International Film Festival Rotterdam | Text: Maricke Nieuwdorp
.......................................................................................................................................
Zwart/wit is stervende’: Fred Kelemen
over Krisana
Fred Kelemen musiceerde, schilderde en maakte theater. Totdat hij film
als medium ontdekte. ‘Voor mij is film de meest geschikte taal om
mezelf te uiten.’ Theater maken doet Kelemen nog regelmatig. Voor
de andere cultuurdisciplines heeft de Duitse cineast geen tijd sinds hij
filmt, lesgeeft en met grote regelmaat filmfestivals bezoekt. Krisana
(Fallen) wordt de komende dagen op het International Film Festival Rotterdam
vertoond.
Het enige probleem dat Kelemen bij cinema ondervindt, is het regelen van
geld om überhaupt te kunnen draaien. 'Wat dat betreft maak ik liever
theater; minder rompslomp, er blijft veel meer energie over om creatief
te werken als je je niet met de economische gang van zaken bezig hoeft
te houden.' Dat is ook precies de reden dat hij het zo prettig vond om
Krisana in Riga, Letland op te nemen. 'Het was heerlijk, we konden bijna
gelijk aan de slag. Geen regels of geldproblemen.' Dat de filmmaker de
taal (Russisch/Lets) niet sprak, bleek geen hindernis: 'Ik schreef het
script in drie weken, liet het vertalen en daarna schaafden de acteurs
nog wat bij. Het ging eigenlijk vrij makkelijk.'
In Krisana is een archivaris 's nachts getuige van de zelfmoord van een
vrouw. Ze springt van een brug en hij grijpt niet in. Ze wordt na die
nacht zijn grote obsessie.
In tegenstelling tot zijn eerdere films, schoot hij alle opnames in zwart-wit.
Vervolgens zette hij de film niet over op kleur, maar op zwart-wit-film.
En dat schijnt nogal wat voeten in de aarde te hebben: 'Het is duurder,
het neemt meer tijd in beslag en geluid overzetten is moeilijker. Zwart-wit
is stervende, over een jaar of wat kan het niet meer denk ik. 'Het zwart
en het wit van de cineast is niet zomaar 'zonder kleur'. Hij wilde zelfs
zo min mogelijk grijstinten op beeld. 'Ik wilde overbrengen dat de gevoelens
van de personages hard zijn. Haat of liefde, en niets daar tussenin.'
In Krisina, waarin hij gebruik maakt van lange, verstilde shots met weinig
tekst, speelt geluid op de achtergrond steeds een grote rol: 'Op de brug
hoor je kikkers, vogels, maar ook fabrieksgeluid. Dat laatste is belangrijk,
omdat ik niet wilde dat de brug een romantisch karakter zou hebben. Met
geluid bepaal je doeltreffend de sfeer.'
Onlangs richtte Kelemen zijn eigen productiemaatschappij op, met de onderliggende
gedachte dat film niet gemaakt moet worden vanuit economisch oogpunt,
maar dat film als kunstvorm niet altijd geld op hoeft te leveren. 'Film
kan heel belangrijk zijn, ook - of juist zonder economische waarde', zegt
hij daarover. Een eerste eigen film en werk van een collega-cineast zijn
al ondergebracht bij zijn Kino Kombat Film production. 'Als we niet opletten,
verdwijnt film als kunstvorm. Juist mensen uit het vak moeten ervoor waken
dat film niet enkel een economisch product wordt!'
.......................................................................................................................................
Daily Tiger No. 10, 2005 February 5
|